ΙΟΥΛΙΟΣ 2021

Επίχρυση περόνη με περίτεχνη κεφαλή
1ος – 2ος αι. μ.Χ.

Το έτος 2000 πραγματοποιήθηκαν εργασίες διαμόρφωσης και ανάδειξης του ρωμαϊκού τείχους της Νικόπολης, στην περιοχή της Βόρειας Πύλης του, εξωτερικά της οποίας απλώνεται η Βόρεια Νεκρόπολη. Αποκαλύφθηκαν τότε, σε επαφή με το τείχος και τους ημικυκλικούς πύργους της πύλης, πλήθος κιβωτιόσχημων τάφων και ταφικές θήκες.

Η ταφική θήκη αρ. 1 φιλοξενούσε έναν τεφροδόχο αμφορέα, που περιείχε τα υπολείμματα της καύσης του νεκρού, με πήλινο πινάκιο (πιάτο) ως πώμα. Διπλά του βρέθηκαν -ως ταφικά δώρα- πέντε υάλινα αγγεία-μυροδοχεία και μία περίτεχνη επίχρυση περόνη (καρφίτσα).

Η περόνη (πείρω= διαπερνώ, τρυπώ) αποτελείται από ένα κάθετο στέλεχος με αιχμηρή απόληξη και μία διακοσμητική κεφαλή. Το στέλεχος της περόνης μας είναι χάλκινο με επένδυση χρυσού. Η κεφαλή είναι διακοσμημένη με επίχρυσο επίσης, αγγείο με μία λαβή, μία γαλαζοπράσινη εξαγωνική χάντρα από φαγεντιανή και μία λευκή σφαιρική χάντρα από όστρεο.

Οι περόνες, γνωστές ήδη από την Πρώιμη Εποχή του Χαλκού (3200/3000 – 2000 π.Χ.) αποτελούσαν ταυτόχρονα τύπο κοσμήματος και πρωτίστως βασικό εξάρτημα για τη στερέωση των ενδυμάτων, κυρίως του γυναικείου πέπλου που συγκρατούταν στους ώμους. Όταν βρίσκονται σε ζεύγη συνδέονται με τη στερέωση του ενδύματος, ενώ οι μεμονωμένες με τη συγκράτηση καλύμματος της κεφαλής ή διαδήματος.

Στη ρωμαϊκή περίοδο όταν αρχίζουν να υπερτερούν οι πόρπες (παραμάνες), η χρήση των περονών στην ένδυση περιορίζεται, είναι όμως, δημοφιλής στη διακόσμηση της γυναικείας κόμμωσης και τη στερέωση της περούκας, η χρήση της οποίας αποτελούσε αγαπητή ρωμαϊκή συνήθεια. Οι περόνες των μαλλιών (hairpins) ήταν κυρίως οστέινες, καθώς το έλαιο των μαλλιών προκαλούσε διάβρωση στις μεταλλικές, άποψη που επιβεβαιώνεται από τα ευρήματα της Νικόπολης, όπου οι περόνες από οστό κυριαρχούν.

Η τοποθέτηση της περόνης στην ταφική θήκη, χωρίς καμία πρακτική χρήση, έγινε αποκλειστικά ως νεκρική προσφορά και μαζί με τα γυάλινα αγγεία για τη φύλαξη αρωμάτων και ελαίων, δηλώνουν το γυναικείο φύλο της νεκρής. Το υλικό κατασκευής και η εκλεπτυσμένη κεφαλή της περόνης, σε συνδυασμό με την επιλογή της καύσης, μίας αρκετά δαπανηρής ταφικής διαδικασίας, φανερώνουν την υψηλή κοινωνική και οικονομική θέση της οικογένειας της νεκρής.

Σήμερα, η περόνη εκτίθεται στην αίθουσα Β του ΑΜΝ, στην ενότητα της έκθεσης «Ιδιωτικός Βίος»
Δείτε το έκθεμα του μήνα στη Συλλογή

Περόνες από τη Νικόπολη: χάλκινη, αργυρή και οστέινες, οι επικρατέστερες

Φωτογραφική παρουσίαση

Αρχείο

Η Αφροδίτη Ουρανία
Η Αφροδίτη Ουρανία
Μετάβαση στο περιεχόμενο