ΙΟΥΝΙΟΣ 2020
Πινάκιο με ερωτική επιγραφή
β΄ μισό 2ου αι. μ.Χ.
Το καλοκαίρι του 1972 πραγματοποιούνται εργασίες διαμόρφωσης της ΝΑ πύλης του ρωμαϊκού τείχους της Νικόπολης, ἐπειδή υπῆρχον βάσιμοι πληροφορίαι, ὅτι ἡ τότε Περιφερειακή Διοίκησις Ἠπείρου προετίθετο να προβῇ εἰς την διαπλάτυνσιν τῆς ἐθνικῆς ὁδοῦ Πρεβέζης … εἰς βάρος τῆς ἀκεραιότητος τοῦ μνημείου .
Αποκαλύπτεται τότε, τμήμα του νεκροταφείου εξωτερικά της πύλης και ερευνώνται έντεκα κιβωτιόσχημοι τάφοι. Τον νεκρό του τάφου αρ. 9 συνόδευαν ως κτερίσματα, ταφικά δηλαδή δώρα, μεταξύ άλλων ένα γυάλινο κύπελλο, ένα λυχνάρι διακοσμημένο με σκηνή μονομαχίας και ένα πινάκιο, δηλαδή πιάτο.
Το πινάκιο είναι πήλινο, ερυθροβαφές και ανήκει στην κατηγορία των λεγόμενων Italian Sigillata. Κατασκευάστηκε σε κάποιο αρρετινό εργαστήριο και έχει εισαχθεί στη Νικόπολη από την Ιταλία. Εξωτερικά διακοσμείται με ανάγλυφους ερωτιδείς εναλλασσόμενους με σκύλους. Εσωτερικά, υπάρχει σφραγίδα με το όνομα του τεχνίτη που το κατασκεύασε -P. Clod(ius) Proc(ulus)- μέσα σε αποτύπωμα πέλματος(planta pedis). Ο τεχνίτης δραστηριοποιείται στο β΄ μισό του 1ου αι. μ.Χ.
Μετά την πώληση του πινακίου, ο ιδιοκτήτης του χάραξε στη βάση την επιγραφή (graffito): ΟΛΥΜΠΑ / ΟC ΑΝ ΑΡΗ / ΠΥΓΙCΘΗ / CEΤΑΙ), σε μετάφραση “Του Ολυμπά. Όποιος το κλέψει να κακοποιηθεί σεξουαλικά παρά φύσει”.
Το όνομα Ολυμπάς είναι υποκοριστικό του Ὄλυμπος. Ο ρηματικός τύπος «πυγισθήσεται» είναι υποτακτική παθητικής διάθεσης του ρήματος πυγίζω (οχεύω πυγιδόν, κάνω έρωτα παρά φύσει) και προέρχεται από τη λέξη πυγή-ῆς (γλουτοί, οπίσθια). Θεωρείτο άξεστη και απρεπής έκφραση την οποία οι συγγραφείς και ποιητές της αρχαιότητας απέφευγαν.
Σήμερα το πινάκιο εκτίθεται στην Αίθουσα Β του μουσείου στην ενότητα που είναι αφιερωμένη στα νεκροταφεία της Νικόπολης.
Δείτε το έκθεμα του μήνα στη Συλλογή
Επισκεφθείτε την ενότητα Η «ζωή μετά»