Ν Ι Κ Ο Π Ο Λ Η
στρεμμάτων ανάμεσα στις ακτές του Ιονίου
δυτικά και του Αμβρακικού ανατολικά.
Πρέβεζας, στο ΝΔ άκρο της Ηπείρου, η Νικόπολη
καλύπτει μία τεράστια έκταση 13.5000
Κτισμένη στον αυχένα της χερσονήσου της
ο αρχαιολογικός χώρος
ΝΙΚΟΠΟΛΗ
ο αρχαιολογικός χώρος
Η Νικόπολη με την ύπαιθρο-χώρα της καλύπτει μία τεράστια πεδινή έκταση 13.500 στρεμμάτων ανάμεσα στις ακτές του Ιονίου Πελάγους δυτικά και Αμβρακικού Κόλπου ανατολικά
ΝΙΚΟΠΟΛΗ, ο αρχαιολογικός χώρος
Κτισμένη στον αυχένα της χερσονήσου της Πρέβεζας, στο ΝΔ άκρο της Ηπείρου, η Νικόπολη κατείχε στρατηγική θέση. Ανάμεσα στο Ιόνιο, δυτικά, και τον Αμβρακικό Κόλπο, ανατολικά, είχε το πλεονέκτημα να ελέγχει την είσοδο στον Αμβρακικό, τη ναυσιπλοΐα στο βόρειο Ιόνιο, προς τη Δαλματία και την ιταλική χερσόνησο, αλλά και τις χερσαίες αρτηρίες που οδηγούσαν στην ενδοχώρα της Ηπείρου (και στη συνέχεια στη Θεσσαλία, τη Μακεδονία και την Ιλλυρία) και την Ακαρνανία.
Η πόλη (άστυ) ήταν οριοθετημένη με εντυπωσιακά σε μέγεθος τείχη και περιλάμβανε περιοχές που βρίσκονταν στο ίδιο επίπεδο (υψόμετρο 17 – 25 μ.) αλλά και χαμηλούς λόφους (υψόμετρο 30 – 44 μ.) στο ΝΑ κυρίως τμήμα της. Ήταν δομημένη σύμφωνα με ένα αυστηρό ορθογώνιο πολεοδομικό σχέδιο, το οποίο προέβλεπε χώρο για τις ιδιωτικές κατοικίες και τα δημοσία οικοδομήματα. Έξω από τα τείχη, εκατέρωθεν δρόμων που οδηγούσαν στην ύπαιθρο και τα τρία λιμάνια της, οργανώθηκαν τα πέντε νεκροταφεία της. Βορειότερα, στους πρόποδες χαμηλής λοφοσειράς, διαμορφώθηκε το προάστιο της πόλης, το οποίο περιελάμβανε το Τρόπαιο της νίκης του Ακτίου, στην κορυφή του λόφου, και τα απαραίτητα κτίσματα για την τέλεση των Ακτίων, ιερών αγώνων της πόλης (Στάδιο, Θέατρο, Γυμνάσιο, Θέρμες).
Κατά τη ρωμαϊκή περίοδο αποτέλεσε διοικητικό και πνευματικό κέντρο της Ηπείρου και γενικότερα της Δυτικής Ελλάδας με έντονο κοσμοπολίτικο χαρακτήρα. Κατά την παλαιοχριστιανική περίοδο γίνεται στόχος βαρβαρικών επιδρομών και η έκτασή της μειώνεται σημαντικά. Γνωρίζει, ωστόσο, μία νέα ακμή ως θρησκευτικό και πνευματικό κέντρο τον 5ο και 6ο αι., όπως μαρτυρούν τα επιβλητικά παλαιοχριστιανικά τείχη και οι μεγαλόπρεπες βασιλικές με τον εξαιρετικό ψηφιδωτό διάκοσμο.
Σταδιακά η πόλη πέφτει σε αφάνεια και εγκαταλείπεται οριστικά μετά τον 10ο μ.Χ. αιώνα.
Στο προάστιο της πόλης, ένα εκτεταμένο τέμενος με θρησκευτικά και κοσμικά οικοδομήματα, διεξάγονταν τα Άκτια, ιεροί αγώνες προς τιμήν του Απόλλωνα. Εδώ βρίσκονται το Τρόπαιο της νίκης του Ακτίου (α), το θέατρο (β), το στάδιο (γ), το γυμνάσιο (δ) και οι θέρμες (ε).
Περισσότερα
Αρχαιολογικός οδηγός θεάτρου
Αρχαιολογικός οδηγός Μνημείου Αυγούστου
Το υδραγωγείο, επίτευγμα της υδραυλικής μηχανικής των αυτοκρατορικών χρόνων, διέσχιζε περισσότερα από 50 χλμ., από τις πηγές του ποταμού Λούρου, στο σημερινό χωριό Αγ. Γεώργιος, έως τη Νικόπολη.
Περισσότερα
Αρχαιολογικός οδηγός
Φυλλάδιο
Εκπαιδευτική εφαρμογή
Από τη Βόρεια Πύλη ξεκινούσε πλακόστρωτη οδός, η οποία διέσχιζε την παρακείμενη Βόρεια νεκρόπολη και στη συνέχεια το προάστιο, καταλήγοντας στο Τρόπαιο της νίκης.
Μία από τις δύο καλύτερα ερευνημένες οικίες της Νικόπολης, με έκταση 3.400 τμ. καλύπτει ολόκληρη οικοδομική νησίδα. Ανήκει στο λεγόμενο «ανεπτυγμένο τύπο» αστικών κατοικιών.
Στο κέντρο της αγοράς (Forum), το Ωδείο με χωρητικότητα περίπου 1600 ατόμων φιλοξενούσε μουσικές εκδηλώσεις, δημόσιες συνελεύσεις αλλά και θεατρικές παραστάσεις.
Στη Δυτική πύλη κατέληγε ο δρόμος που ξεκινούσε από το λιμάνι της πόλης στο Ιόνιο, τον Κόμαρο. Εξωτερικά της πύλης εκτεινόταν η Δυτική νεκρόπολη ενώ εσωτερικά υπήρχαν τα Νυμφαία, επιβλητικές δημόσιες κρήνες.
Από τη ΝΑ Πύλη ξεκινούσε σημαντική οδός που οδηγούσε στο νότιο λιμάνι της πόλης, στο Βαθύ. Δεξιά και αριστερά της οδού αναπτύχθηκε η ΝΑ Νεκρόπολη.
Η Βασιλική Δ της Νικόπολης βρίσκεται πάνω σε χαμηλό λόφο με το όνομα Καραούλι, έξω από τα τείχη της παλαιοχριστιανικής πόλης αλλά μέσα και κοντά στα ρωμαϊκά τείχη και τη ΝΑ τους Πύλη.
Η Βασιλική Α, γνωστή και ως Βασιλική επισκόπου Δομετίου, βρίσκεται λίγα μέτρα βορειότερα από τη Νότια ή Ωραία Πύλη της παλαιοχριστιανικής οχύρωσης. Ο ναός ήταν αφιερωμένος στον Άγιο Δημήτριο.
Η οικία βρίσκεται σε δεσπόζουσα θέση στο βορειοανατολικό τμήμα της πόλης, πάνω σε χαμηλό λόγο με θέα προς το Προάστειο και τον Αμβρακικό Κόλπο. Καταλαμβάνει ολόκληρη οικοδομική νησίδα και ανήκε σε αξιωματούχους και επιχειρηματίες της Νικόπολης.
Οι θέρμες, τα δημόσια λουτρά αποτελούν ένα από τα πλέον χαρακτηριστικά στοιχεία του αστικού τοπίου των ρωμαϊκών πόλεων. Οι κεντρικές θέρμες της Νικόπολης βρίσκονται λίγα μέτρα ανατολικότερα της οικίας του εκδίκου Γεωργίου.
Τα παλαιοχριστιανικά τείχη της Νικόπολης, από τα πλέον σημαντικά σύνολα οχυρωματικής αρχιτεκτονικής της νότιας Βαλκανικής, εντυπωσιάζουν με την έκταση και το ύψος της διατήρησής τους, που ξεπερνάει τα 12μ.
Η επιβλητικότερη από τις βασιλικές της Νικόπολης, η Βασιλική Β αποτελεί τον μητροπολιτικό ναό της πόλης και εντάσσεται σε ένα ευρύτερο εκκλησιαστικό συγκρότημα, το οποίο περιλαμβάνει και το Βαπτιστήριο.